گزارشی از پشت صحنه برنامه سحرگاهی سیمای خراسان رضوی | برنامه استانی با مخاطب بین المللی
برنامه تلویزیونی «سر سحر» محصولی از همکاری مشترک صداوسیمای خراسان رضوی و مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ برنامه تلویزیونی «سر سحر» محصولی از همکاری مشترک صداوسیمای خراسان رضوی و مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی است که تیم فنی آن شامل ابوالفضل حاجتمند تهیه کننده، غلامرضا سرادار کارگردان تلویزیونی، محسن عقیلی کارگردان هنری، در کنار ابوالفضل رضاپور مدیر تولید، امیر جلیلی نژاد ناظر محتوایی و دیگرعوامل، کار اجرای این پروژه را بر عهده دارند. ضمن حضور در کنار عوامل تهیه و تولید این برنامه، در گفت‌و‌گو با محسن عقیلی، کارگردان هنری پروژه، به برخی زوایای این برنامه و اتفاقاتی که در آن صورت می‌گیرد پرداختیم و آنچه در ادامه می‌آید، حاصل این گفت وگوست.
احساس ضرورت تغییر در برنامه‌های تکراری
من ازجمله افرادی بودم که از همان زمانی که به عنوان فعال رسانه‌ای در فضای مجازی فعالیت می‌کردم، به مسئولان و برنامه سازان استان انتقاد می‌کردم که چرا همیشه یک رویه واحد و چند برنامه تکراری در برنامه‌های سحرگاهی وجود دارد و هیچ تغییری در آن دیده نمی‌شود. این موضوع ادامه داشت تا اینکه سال۱۴۰۰ و در فاصله زمانی حدود یک ماه تا آغاز ماه مبارک رمضان، ابوالفضل حاجتمند در جایگاه تهیه کننده از من دعوت کرد که به عنوان کارگردان هنری، طرح و ایده خود را برای ساخت برنامه زنده سحرگاهی ارائه کنم. با وجود اینکه زمان تا فرارسیدن ماه رمضان بسیار کوتاه بود، پذیرفتم.
چالش‌های تولید برنامه: از مسائل مالی تا...
گام اول و نخستین چالش، برآورد‌های مالی بود. متأسفانه این مبالغ در برنامه‌های استانی اندک است و با آن اعداد و ارقام اصلا نمی‌توان کار متفاوتی ارائه کرد. خوشبختانه تهیه کننده بسیار همراهی کرد و بخشی از هزینه را با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) و مشارکت در یک پویش تأمین کرد و کار را تا حدی جلو برد که هرچند برای ایجاد تحول اساسی در تولید برنامه مطلوب ما نبود، توانست بخشی از گره کار را باز کند.
در طراحی‌های جدید برنامه مسائلی مانند دکور، آیتم ها، مجری، کارشناسان و... تغییرات اساسی داشت. البته در این میان برخی ممیزی‌ها و دستورالعمل ها، هم از سمت صداوسیما و هم از سمت مجموعه آستان قدس رضوی وجود داشت که ما را با محدودیت‌هایی روبه رو می‌کرد و موجب حذف برخی گزینه‌های مدنظر ما می‌شد. از سوی دیگر، نکته مهم در برنامه‌های سحرگاهی این است که به دلیل وضعیت خاص زمانی آن، بیش از آنکه برنامه‌ای دیداری باشند، شنیداری هستند؛ بنابراین لازم است مجری و کارشناس برنامه صدای خوبی هم داشته باشند. درنهایت در موضوع انتخاب مجری به شهرام شکیبا رسیدیم.
در حوزه کارشناسی نیز حجت الاسلام والمسلمین سیدکاظم روحبخش در نخستین تجربه برنامه تلویزیونی انتخاب شد و سی آیتم تفسیر قرآن را در فضای استودیویی و خارج از مجموعه حرم مطهر، با حضور وی و در مدت پنج روز ضبط کردیم. همچنین بیست آیتم مناجاتی و برداشت‌هایی از دعای شریف ابوحمزه ثمالی را به قلم خانم حاجی وثوق و با حضور احمد بابایی به عنوان شاعر، در فضای مجموعه تاریخی «خانه داروغه» ضبط کردیم.
پیشنهاد‌ها و انتقادات فرااستانی
از همان روز‌های اول پخش برنامه، با حجم زیادی از پیامک‌ها و پیشنهاد‌ها و انتقادات مردمی روبه رو شدیم که نشان می‌داد میزان توجه مردم به برنامه بیش از تصور اولیه ما بوده است. ضمن اینکه این نظرات حکایت از آن داشت که نگاه مخاطبان به برنامه فقط «مشهدی» نیست و با نگاهی استانی و فرااستانی به آن توجه می‌کردند و حتی از مخاطبان غیرایرانی هم پیام‌هایی دریافت کردیم.
ایجاد تغییرات جدید در برنامه «سر سحر»
تجربه سال۱۴۰۰ با همه سختی‌های مسیر به پایان رسید. سال۱۴۰۱ آقای حاجتمند به دلایلی ساخت برنامه را نپذیرفت و سال۱۴۰۲ هم که ایشان دوباره قرار شد در برنامه حضور داشته باشد، بنده امکان همراهی نداشتم. پس از دو سال، امسال دوباره بنا به پیشنهاد آقای حاجتمند، قرار شد همراه پروژه برنامه سحرگاهی باشم. البته باز هم با چالش اولیه زمان همراه شدیم. زیرا نزدیک دو ماه پیش از آغاز ماه مبارک رمضان که موضوع مطرح شد، زمان زیادی به برآورد‌های مالی و... گذشت و درنهایت حدود بیست روز مانده به آغاز ماه رمضان، کار شروع شد.
تفاوت برنامه‌های امسال با سال۱۴۰۰ این بود که آیتم تولیدی استودیویی را حذف کردیم و به جای آن، برخی آیتم‌های میدانی را تعریف کردیم. مثلا از ظرفیت خادمان حرم مطهر رضوی که افتخار ذاکری اهل بیت (ع) را دارند و چهره شان کمتر دیده شده بود، استفاده کردیم و تعدادی آیتم مناجات خوانی را در محل خدمت آن‌ها در نقاط مختلف حرم مطهر تولید کردیم. در انتخاب قاری و مؤذن هم مانند سال۱۴۰۰ از حضور قاری و مؤذن نوجوان استفاده کردیم و اجرای برنامه هم به محمدهادی صلح جو سپرده شد.
در حوزه کارشناسی، حجت الاسلام والمسلمین سیدکاظم روحبخش به مدت پنج شب در برنامه حضور داشت و پس از وی، حجت الاسلام والمسلمین مرتضی دهشت حاضر شده است و در ادامه نیز از حضور حجج اسلام فرازی نیا، نظافت و ذاکر بهره‌مند خواهیم شد. برای شب‌های قدر نیز برنامه خاصی تدارک دیده شده است. ضمن اینکه با توجه به فضای موجود در استودیو، مدل چایخانه استودیو هم تغییر کرد و مدل کوچکی از چایخانه‌های حرم مطهر را در استودیو اجرا کردیم.
البته هنوز هم در پیامک‌هایی که مردم برایمان می‌فرستند، با انتقاداتی روبه رو هستیم که ازجمله آن، انتخاب مجری غیرمشهدی برای برنامه است. طبیعی است که مردم هر استان دوست دارند مجری این برنامه‌ها از میان مجریان همان استان انتخاب شود. البته حضور جواد سلطانی در کنار مجری باعث شد موضوع مشهدی نبودن مجری تا اندازه‌ای تلطیف شود.
حرم رضوی با حال و هوای سحر
از شب اول ماه مبارک رمضان و پس از نیمه شب، در صحن آزادی حرم مطهر آمدوشد‌های جدیدی آغاز شده است که نشان از اجرای یک رویداد دارد؛ رویدادی که نمود آن از صحن آزادی و کنار حوض، با حضور محمدهادی صلح جو، از مجریان صداوسیما، و یک تیم تصویربرداری آغاز می‌شود و ادامه اش به استودیو صاحب الزمان (عج) واقع در طبقه فوقانی صحن آزادی حرم مطهر انتقال می‌یابد تا درنهایت خروجی آن از ساعت۲:۳۰ بامداد در قاب شبکه استانی صداوسیمای خراسان رضوی با عنوان برنامه زنده سحرگاهی «سر سحر» در معرض مخاطبان قرار گیرد.
گفت‌و‌گو‌ها در محلی مشرف به ایوان طلای حرم مطهر انجام می‌شود و فضای متفاوتی را برای هر بیننده فراهم می‌آورد. به یاد می‌آورم سال‌ها پیش را که طبقه پایین این استودیو در صحن، محل استقرار خادمان ویلچر حرم مطهر بود و حس خوب دیدن گنبد طلا از این منظر را بار‌ها در کنار دوستان خادم تجربه می‌کردم.
حضور جواد سلطانی که پیش‌تر او را در کار‌های طنز تلویزیونی می‌دیدیم، با لباس خدمت و سینی چای و استکان کمرباریک، در چایخانه‌ای که در استودیو تعبیه شده است نیز حس خوبی به مخاطب می‌دهد. وارد استودیو که می‌شوی، افراد گوناگونی را می‌بینی که قرار است در کنار هم یک کار گروهی را شکل دهند. از افراد سپیدمو و باتجربه‌تر گرفته تا جوانان دهه نودی در شکل گیری این رویداد دخیل هستند و هر یک گوشه‌ای از کار را بر عهده گرفته‌اند تا برنامه برای مخاطب پذیرفتنی‌تر باشد.
کارگردان تلویزیونی با حساسیت جزئیات کار هر مرحله را بررسی می‌کند تا در زمان پخش زنده با چالشی روبه رو نشود و پس از آن در کنار عوامل فنی در کنار نمایشگر‌ها می‌نشیند تا پخش برنامه آغاز شود. کارگردان هنری کار نیز در تکاپوست تا آیتم‌های هنری پیش بینی شده به درستی کنار هم قرار بگیرند و از قاری و مؤذن گرفته تا مجری و کارشناس، مأموریت خود را به درستی انجام دهند. دیگرعوامل فنی از تهیه کننده گرفته تا مدیر تولید و تصویربرداران و صدابرداران و نورپرداز و پشتیبانی و تدارکات و... هر یک مترصد آن هستند که کار به درستی شکل بگیرد.
«سی ثانیه تا شروع، شمارش معکوس برای آغاز پخش زنده». دیگر فرصتی برای اشتباه نیست. آنتن پخش زنده دیگر فرصتی برای اشتباه باقی نمی‌گذارد؛ به خصوص اینکه برنامه ماه رمضان به دلیل پخش اذان در زمان مقرر، دیگر مشمول قاعده تأخیر در پخش هم نمی‌شود و دست کارگردان در اصلاح هر اشتباه احتمالی حین پخش را هم می‌بندد. همین هم می‌طلبد که سختگیری و دقت افزایش پیدا کند تا اشتباهی در کار رخ ندهد. مؤذن نوجوان که اذان صبح را می‌گوید، همه یک نفس راحت می‌کشند. فرایند کار امروز تمام می‌شود و باید با تجدید قوا برای برنامه فردا مهیا شوند. نماز صبح را می‌خوانند و کم کم آماده می‌شوند تا پس از چند ساعت فعالیت سخت شبانه، کمی استراحت کنند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
